آشنایی با گیاه میخک clove

گیاه میخک به صورت درختی است به شکل مخروطی که در طی همه ی فصول سبز است. این درخت بومی جزائر اندونزی و اقیانوسیه است و در مناطق سردسیر، آن را در گلخانه پرورش می دهند.

شکل برگ های این درخت، نوک تیز و بیضوی و دم آن ها به رنگ قرمز است و این امر باعث زیبایی منحصر به فرد این گیاه شده است. از این رو در خیلی از کشور ها، از این درخت به عنوان درخت زینتی استفاده می شود.

درخت میخک ارتفاعی در حدود 10 متر دارد و گل های آن به صورت خوشه ای می باشد که هر خوشه دارای 10 الی 25 گل است. غنچه های خشک شده ی این درخت شبیه میخ کوچک می باشد و ازاین رو به این گیاه میخک می گویند.

تاریخچه میخک

شفا بخشی و خوش عطری گیاه میخک فقط مربوط به امروزه نمی شود و پیشینه ای قدیمی دارد. در روزگاران قدیم، گیاه میخک بسیار گران قیمت بوده است و ادویه ای مخصوص به پادشاهان و انسان های ثروتمند به حساب می آمده است. همچنین بسیاری از محققان می گویند کلمه میخک از کلمه تاج خورشید و یا تاج گذاری گرفته شده است زیرا که از گل این گیاه در مراسمات تاجگذاری شاهان یونانی استفاده می شده است.

 امروزه از گل میخک به عنوان نشانه عشق و جذابیت استفاده می شود. به عنوان مثال میخک قرمز پررنگ نشانه عشق آتشین و بسیار عمیق بوده و میخک قرمز کم رنگ، برای تحسین مورد استفاده قرار می گیرد.

گیاه میخک طبق گفته طبیبان سنتی، گرم و خشک است و از خشك شده غنچه این درخت، حدود دوهزار سال است که به عنوان ادویه استفاده می شود. اگر می خواهید از میخک به عنوان ادویه استفاده کنید، باید غنچه‌های آن را پس از باز شدن یعنی زمانی که هنوز رنگ خاکستری و ارغوانی آن، قرمز نشده است، آن ها را بچینید و خشک کنید. در واقع پودر همین غنچه هاست که به عنوان ادویه و دارو استفاده می شود.

علاوه بر استفاده میخک به عنوان ادویه، می توان از آن به عنوان طعم دهنده در لوازم پزشکی و دندانپزشکی نیز استفاده کرد. همچنین از این گیاه در تولید انواع عطر ها و یا صابون های معطر استفاده می شود.

تاریخچه کشت و کار میخک بسیار قدیمی است و سال ها پیش است که کشت آن حتی در ایران نیز رایج است و در سطح گسترده ای کشت می شود.

 

خواص داروئی گیاه میخک

میخک همانطور که قبلا نیز گفتیم، طبیعتا بسیار گرم و خشک است.

از خواص داروئی این گیاه بسار پر ارزش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تحریک دستگاه گوارش و کمک به هضم غذا و متابولیسم
• جلوگیری از ابتلا به سرطان
• کاهش عفونت های دهانی و درد دندان به این صورت که محل پوشیدگی دندان، به روغن میخک و یا پودر آن آغشته شود.
• رفع تنگی نفس
• درمان ضعف اعصاب و کاهش سردرد
• درمان مشکلات گوارشی و تهوع
• تقویت حافظه توسط خوردن دمنوش میخک
• درمان بیماری وسواس
• تقویت کننده معده، کبد و کلیه با خوردن یک استکان دمنوش میخک بعد از غذا
• درمان سرفه با جویدن میخک به همراه مقدار کمی نمک معمولی
• از بین بردن عفونت های گوش و حلق و بینی با چکاندن یک قطره از عصاره گیاه میخک
• آرامش بخش و کاهش استرس و تنش ها
• اشتها آوری و تقویت بدن
• از بین بردن گرفتگی عضله
• ترمیم قرنیه چشم و از بین بردن لکه ها در چشم
• مفید برای گردش خون و قلب و همچنین خاصیت تب بری
• درمان کمردرد توسط دمنوش میخک
• درمان قطره قطره بودن ادرار، با خوردن چای میخک
• رفع انگل و کرم با استفاده از میخک
• از بین بردن فلج و لقوه

در چه مواردی از میخک استفاده نکنیم؟

درست است که گیاه میخک سرشار از خواص فوق العاده می باشد، اما برای مصرف آن قاعده ای وجود دارد و درصورت مصرف بی اندازه، فرد دچار بیهوشی می شود.

همچنین می دانیم میخک بسیار گرم و خشک است، از این رو برای افراد با مزاج گرم اصلا مناسب نیست و در صورت استفاده ممکن است آن ها را دچار ناراحتی کلیه کند و در زوده ها اختلال ایجاد کند. این افراد برای استفاده از میخک باید آن را با صمغ عربی مخلوط کنند.

میخک و ارزش های غذایی آن

میخک، این گیاه پر ارزش سرشار از فیبر، ویتامین ها، انواع مواد معدنی کلسیم، اسید هیدروکلریک، آهن، فسفر، سدیم، پتاسیم، و … می‌باشد. به همین خاطر استفاده از آن در غذاها، برای طعم دهی بسیار توصیه می شود.

همانطور که میدانیم فیبر از یبوست و بیرون‌روی جلوگیری می کند و یا منگنز، در ساخت استخوان ها و حفظ عملکرد مغز بسیار موثر است. همچنین می دانیم ویتامین C سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. با توجه به نیاز بدن به تمامی موارد ذکر شده، استفاده از میخک می تواند کمک بسزایی در این زمینه بکند.

 

نحوه استفاده از میخک

از میخک در انواع غذا ها برای طعم دهی به گوشت و مرغ و… استفاده می شود. همچنین پودر آن به عنوان ادویه در کنار انواع ادویه ها از جمله دارچین و زنجبیل و… مورد استفاده قرار می گیرد.

دمنوش میخک نیز بسیار مورد استفاده افراد است که ترکیبی از ادویه جات، شیر و چای سیاه است. این دمنوش در هند و پاکستان کاملا رایج است.

توضیحی درباره برخی از خواص میخک

جلوگیری از سرطان

گیاه میخک سرشار از آنتی اکسیدان، ماده ای که در کاهش آسیب سلول‌هایی که می‌توانند منجر به سرطان شوند، نقش بسزایی دارد، می باشد.

عصاره میخک می تواند باعث مرگ سلول های سرطانی از جمله سرطان سینه شود و از رشد آن هاجلو گیری کند. همچنین از رشد تومور ها نیز جلوگیری می کند. عصاره این گیاه با ارزش مرگ سلول های سرطانی روده بزرگ را نیز افزایش می دهد.

میخک ضد باکتری است

از آن جایی که میخک از رشد میکروارگانیسم هایی مثل باکتری ها جلوگیری می کند، به آن ضد میکروب نیز می گویند. طبق تحقیقات انجام شده، سه نوع باکتری که در اسهال، خستگی، گرفتگی شکم و… نقش موثری دارند، توسط میخک قابل از بین بردن می باشند.

سلامت دهان و دندان با میخک

اوژنول ماده موثر اصلی میخک است، که تسکین بخش و ضد درد می باشد و از همین رو در دندانپزشکی ها مورد استفاده قرار می گیرد.
میخک می‌تواند التهاب دهان و باکتری‌ها را کاهش دهد و از همین رو استفاده از دهانشویه های حاوی عصاره میخک، جهت کاهش ورم لثه توصیه می شود.

پژوهشگران با مطالعه در حوزه میخک، به این رسیدند که عصاره های آبی و اتانولی میخک دارای اثرات ضد میکروبی می باشند و از رشد باکتری‌های ایجاد‌کننده پوسیدگی دندان جلوگیری می کنند.

رابطه دیابت و میخک

با توجه به آزمایشاتی که بر روی موش های مبتلا به دیابت انجام شده است، به این نتیجه رسیده ایم که عصاره میخک، مقاومت سلول های عضلانی را در مقابل انسولین کاهش می دهد و باعث تحمل گلوکز بیشتری در سلول های بتا می شود. از این رو به این نتیجه رسیده ایم که استفاده از میخک باعث کاهش قند خون می شود.

استخوان های قوی با میخک

از آن جایی که کاهش تراکم استخوان در افراد سالخورده بالا است و موجب پوکی استخوان و به ترتیب شکستگی آن می شود، تحقیقات نشان داده است که در میخک موادی وجود مانند منگنز و… وجود دارد که باعث تقویت استخوان می شود.

زخم معده خود را با مصرف میخک درمان کنید

مخاط معده مانند یک محافظ در برابر اسید های گوارشی، زخم معده و… عمل می کند و از فرسایش معده جلوگیری می کند. و از آن جایی که میخک باعث تولید مخاط معده می شود، مصرف آن توصیه می شود.

کلام آخر

ما در مقاله آشنایی با گیاه میخک clove سعی کردیم اندکی از خواص میخک را بیان کنیم و شما را با این گیاه با ارزش آشنا کنیم. خواص دارویی این گیاه بسیار زیاد و متعدد است و در مصارف غذایی بسیار کارامد است. اما این گیاه نیز مانند هر گیاه دارویی دیگر باید به اندازه مصرف شود تا اثرات سوء نداشته باشد و از همین رو بهتر است قبل از مصرف با پزشک متخصص صحبت شود.

امیدواریم از مطالعه این مقاله استفاده لازم را برده باشید و بتوانید از میخک در شرایط مناسب و برای درمان بیماری های ذکر شده و هم چنین سلامت بدن خود استفاده نمائید.