چهل گیاه چیست و خواص عرق چهل گیاه برای چاقی و لاغری و بارداری، قاووت، قوتو چیست

چهل گیاه یکی از داروها و عرقیات گیاهی پرکاربرد و پرخاصیت در زمینه پیشگیری و درمان سنتی انواع بیماری است؛ که امروزه جایگزین خوبی برای بسیاری از داورهای شیمیایی می باشد. فصل بهار زمان مناسبی برای تهیه عرق از این گیاه است که اگر به درستی مصرف شود می تواند فواید بسیاری را به دنبال داشته باشد. با این مقاله همراه باشید تا اطلاعات کامل تر و مفیدتری را در مورد عرق و دمنوش چهل گیاه در اختیارتان قرار دهیم.

چهل گیاه چیست و ترکیبات عرق چهل گیاه کدامند؟

عرق چهل گیاه از ترکیب چندین گیاه دارویی مفید بدست می آید؛ افرادی که در خانه عرق چهل گیاه تهیه می کنند می توانند گیاهان و مواد مختلف با خواص دیگری را اضافه کنند. از خواص مهم عرق چهل گیاه تسهیل هضم غذا است و میزان تاثیر گذاری آن به اینکه بیمار چه مقدار عرق چهل گیاه را قبل و یا بعد از غذا مصرف می کند، بستگی دارد. برخلاف اسم چهل گیاه این عرق فقط از ترکیب تعداد کمی گیاهان دارویی مانند شیرین بیان، نعنا، پونه، آویشن که در پیشگیری و درمان نارحتی های گوارشی تاثیر دارند، تهیه می شود. در ادامه به معرفی این گیاهان دارویی و خواص هر یک اشاره می کنیم.

• آویشن: وجود آویشن در ترکیب چهل گیاه برای درمان و در رفع دردهای سیاتیک، نقرس، مفاصل، بیماری‌ های مثانه، کلیه، سیاه سرفه، ذات‌الریه، تنگی نفس، نفخ معده مفید می باشد.
• اسطوخودوس: این ترکیب در چهل گیاه به دلیل داشتن طبع گرم در درمان و پیشگیری از بیماری های آسم، سرفه، نفخ روده و معده، دردهای عضلانی و اعصاب، ناراحتی مقعد، کبد، کلیه، طحال، غش، رعشه، ضربه مغزی، سردرد و امراض عصبی کاربرد دارد.
• اسفرزه: این گیاه دارویی دارای طبعی سرد و تر است که برای درمان بیماری هایی چون زخم معده، خشونت حلق و سینه، یبوست، نارسایی کبد و کلیه مفید است.
• افسنتین: استفاده از افسنتین در ترکیبات چهل گیاه تاثیر خواص آن را افزایش می دهد؛ سبب ازیاد شیر در دوران شیردهی شده ، به رفع یبوست کمک می کند و برای درمان افراد دارای خونریزی بینی موثر است.
• ریشه بابا آدم: این گیاه دارای طبع گرم تر است و در مواردی چون کاهش قند خون ، درمان جوش ‌های صورت، اگزما، روماتیسم، مخملک و سرخک مفید است.
• بادرنجبویه: وجود این گیاه در ترکیب چهل گیاه باعث افزایش حافظه و تقویت مغز شده و برای درمان این گیاه، مقوی‌ترین ترکیب در عرق چهل‌گیاه است که حافظه را زیاد کرده و مغز را تقویت می‌کند، برای درمان تنگی نفس و قولنج ، درد دندان و طپش قلب، هیستری مفید است و همچنین سبب تقویت حواس پنج‌گانه، جگر، معده و قلب می شود.
• بارهنگ: این گیاه طبعی سرد و تر دارد و در ترکیبات چهل گیاه سبب روی درمان سوختگی‌ های سطحی و امراض پوستی موثر است؛ همچنین بارهنگ در درمان ورم مخاط دهان، خونریزی ریه و آسم نیز مفید می باشد. وجود بارهنگ در ترکیبات چهل گیاه باعث کاهش طبع گرم سایر مواد شده و مصرف آن را برای افراد گرم مزاج نیز مناسب می کند.
• گل بنفشه: این گیاه طبعی سرد دارد ؛ ولی چون با سایر ترکیبات عرق چهل‌گیاه مصرف می شود در بهبودی بی‌خوابی، یبوست، عطش، برفک، مخملک، سرخک، ذات‌الریه، سیاه‌سرفه، برنشیت، تنگی نفس و گلو درد تاثیر زیادی دارد.

نحوه گرفتن عرق چهل گیاه

برای تهیه عرق چهل گیاه از گیاهان دارویی مختلف باید به دقت و گام به گام مراحل زیر را انجام داد.

1. مرحله اول: داخل دیگ مخصوص، تمام گیاهان مورد نیاز را که در قسمت قبل نام بردیم، می ریزیم.
2. مرحله دوم: داخل دیگ به اندازه کافی آب می ریزیم و روی حرارت قرار می دهیم.
3. مرحله سوم: دیگ دیگری به نام نیچه را باید روی ظرف گیاهان دارویی قرار دهید.
4. مرحله چهارم: محل قرار گیری لبه های دو دیگ را باید آرد بزنید تا بخار تولید شده از ظروف خارج نشود.
5. مرحله پنجم: وقتی نیچه داغ شد باید داخل آن آب سرد ریخته شود.
6. مرحله ششم: سپس با داغ شدن آب سرد بایستی بلافاصله آب را از سمت چپ نیچه خارج کرد.
7. مرحله هفتم: دوباره باید داخل نیچه آب سرد ریخت و مرحله ششم را دوباره تکرار کرد. ( این کار سبب فرایند تقطیر شده و طی آن عرق از سر سمت راست به صورت قطره قطره خارج شده و داخل شیشه می ریزد.

نکته مهم: زمانی که بخار از کنار دیگ خارج شد، باید بلافاصله آب نیچه عوض شود؛ با این کار ، بخار از کنار به‌ صورت عمل تقطیر خارج شده و عرق چهل گیاه را از سر سمت راست وارد شیشه می کند.

خواص عرق چهل گیاه چیست و طبع گیاه چگونه است؟

از آنجایی که طبع عرق چهل گیاه گرم است؛ تاثیر زیادی روی افراد سرد مزاج دارد. از مهم ترین خواص عرق چهل گیاه می توان به تقویت معده و روده، رفع ترشی معده ، تقویت اعصاب، قلب و عروق، رفع هر گونه دل پیچه و دل درد ناشی از سرد مزاجی، تسهیل هضم غذا و خاصیت بادشکن بودن آن اشاره کرد.

چهل گیاه برای چاقی و لاغری

ادعای تاثیر گیاهان دارویی مانند چهل گیاه روی کاهش وزن و چاقی هنوز اثبات نشده و این موضوع توسط پزشکان طب سنتی به طور کلی رد شده است. البته گیاهانی که در تهیه عرق چهل گیاه به کار می روند همگی طبع گرم و خشک دارند و مصرف آن ها باعث کاهش رطوبت بدن می شود؛ در نتیجه ممکن است افراد چاقی که به دلیل داشتن طبع سرد دچار اضافه وزن شده اند با مصرف عرق چهل گیاه بتوانند مقداری وزن خود را کاهش دهند.

فواید و خواص چهل گیاه برای بارداری

همانطور که گفتیم طبع گیاهانی که برای تهیه چهل گیاه استفاده می شود گرم و خشک می باشد و مصرف آن در دوران بارداری ممکن است باعث سقط و خونریزی شود؛ بنابراین مادران باردار باید از خوردن عرق چهل گیاه در این دوران پرهیز کنند. به طور کلی لازم است در دوران بارداری از مصرف هر گونه داروی شیمیایی و گیاهی بدون مشورت پزشک متخصص خودداری شود.

قاووت چهل گیاه یا قوتو چهل گیاه چیست؟

قاووت یا قوتو چهل گیاه از فراورده های غذایی سنتی است که در تهیه آن از ۴۰ بذر گیاهی و گیاهان دارویی مخلوط با شکر استفاده می شود. یکی از انواع قاووت های کامل و مقوی که بین مصرف کنندگان بسیار شناخته شده است، قاووت چهل گیاه یا قوتو چهل گیاه می باشد. قاووت چهل گیاه از ترکیب گیاهان داوریی مختلفی بدست می آید؛ بنابراین خواص بی نظیری در درمان بیماری گوناگون دارد. برای تهیه قوتو یا قاووت چهل گیاه از گیاهانی نظیر تخم گشنیز، خشخاش، کنجد، آفتابگردان، شاهدانه، رازیانه، زیره، جو، دارچین، زنجبیل، سنجد، بهار نارنج، تخم شوید، فلفل سیاه، بذر کتان استفاده می شود.

از مهم ترین خواص قوتو چهل گیاه می توان به تقویت قوای جسمانی، تقویت حافظه، افزایش نیروی ذهنی و تمرکز، رفع خستگی، درمان انزال زودرس و پیشگیری از کم‌خونی اشاره کرد. در حال حاضر قاووت چهل گیاه در طهم های متنوع و همراه با مغزیات تهیه می شود و به عنوان شیرینی و سوغات به فروش می رسد. برای بهره مندی از خاصیت آرامش بخشی این داروی گیاهی و تقویت اعصب بهتر است قبل از خواب مقدار مشخصی از قوتو چهل گیاه را مصرف کنید.

روغن چهل گیاه چه کاربری دارد؟

چهل گیاه را به صورت های گوناگون چون عرق چهل گیاه، دمنوش چهل گیاه و روغن چهل گیاه می توان مصرف کرد. از موارد کاربرد روغن چهل گیاه درمان و تسکین دردهای جسمی است. از مهم ترین خواص روغن چهل گیاه می توان از خاصیت ضد درد آرتروز، ضد درد سیاتیک و کمر، ضد درد فوری استخوان و زانو، ضد درد پیشانی و ضرب دیدگی ها نام برد.

دمنوش چهل گیاه و خواص آن

برخی افراد تمایل دارند چهل گیاه را به صورت دمنوش و چای با هدف آرامش و تقویت اعصاب مصرف کنند. در ادامه مهم ترین خواص دمنوش چهل گیاه را نام می بریم.

• ضد تشنج
• ضد استرس و افسردگی
• درمان کننده بی خوابی و بدخوابی
• رفع خستگی
• تقویت قلب
• تقویت حافظه و جلوگیری از ریزش موی عصبی
• افزایش تمرکز
• ضد پرخوری عصبی و تیک عصبی
• ضد معده درد عصبی
• ضد وسواس

طرز تهیه دمنوش چهل گیاه

برای درست کردن دمنوش چهل گیاه باید دو تا سه قاشق غذاخوری از آن را در یک قوری چینی ریخته و مقداری آب جوش اضافه کنید و به مدت 20 دقیقه اجازه دهید روی حرارت ملایم دم بکشد. بعد از دم کشیدن دمنوش برای طعم دار کردن آن بهتر است از نبات یا عسل استفاده کنید. برای تاثیر بهتر دمنوش چهل گیاه باید دو تا سه بار در روز و قبل از خواب میل شود.

موارد منع مصرف عرق چهل‌گیاه

عرق چهل گیاه را در سه حالت شامل وضعیت بارداری، مبتلایان به رفلاکس معده و افراد حساس به عرقیات گرم و خشک نباید مصرف کرد.

1. بارداری: چهل گیاه دارای طبع گرمی دارد و ماداران باردار اجازه مصرف آن را ندارند زیرا این عرق روی جنین تاثیر بدی خواهد شد و امکان سقط جنین و ناقص شدن آن وجود دارد.
2. بیماران مبتلا به رفلاکس معده: عرق چهل گیاهان برای افرادی که دریچه معده آن ها گشاده شده و دارای رفلاکس معده هستند منع مصرف دارد؛ زیرا خوردن عرق چهل گیاه رفلاکس معده را تشدید می کند.
3. افراد حساس به عرقیات گرم و خشک: مصرف مداوم عرق چهل گیاه برای کسانی که نسبت به گیاهان دارویی دارای طبع گرم و خشک آلرژی دارند و دچار کهیر، سرفه، خشکی دهان و زبان می شوند، منع مصرف دارد.

طریقه مصرف چهل گیاه

عرق چهل گیاه از طریق تقطیر چند گیاه بدست می آید و مایعی سرد است؛ که بدون گرم کردن می توان آن را بعد از غذا یا قبل از خوردن غذا مصرف کرد. طعم عرق چهل گیاهی مقداری تلخ و تند است که برای کمتر شدن این مزه بهتر است قبل از مصرف مقداری آب به عرق اضافه کنید.

میزان مصرف عرق چهل گیاه

مصرف عرق چهل گیاه برای همه سنین مفید است و تاثیر آن روی افراد دارای طبع سرد بیشتر می باشد. میزان مصرف عرق چهل گیاه برای اثر بخشی به اندازه نصف فنجان قبل و یا بعد از غذا است. این عرق خاصیت بادشکن دارد و بعد از خوردن آن گازهای مضر از معده خارج می شوند و در نتیجه ممکن است فرد به طور پیوسته دچار باد گلو شود. میزان مصرف عرق چهل گیاه طبق پیشنهاد پزشکان طب سنتی نصف فنجان عرق بعد از صرف غذا است؛ زیرا در این صورت غذا بهتر هضم می شود و کارکرد دستگاه گوارش بالا می رود.

مصرف عرق چهل گیاه، رفلاکس معده را کم می‌کند؟

یکی از مهم ترین خواص عرق چهل گیاه تقویت معده و رفع ترشی معده است که بسیاری از افراد نیز به همین منظور عرق چهل گیاه را قبل یا بعد از غذا خوردن مصرف می کنند. همانطور که گفتیم عرق چهل گیاه دارای طبع گرم است و مصرف آن سبب شل شدن دریچه معده می شود. بر همین اساس افرادی که دچار رفلاکس معده یا بازگشت اسید معده به مری هستند و طبع گرمی دارند باید در مصرف عرق چهل گیاه جانب احتیاط را رعایت کنند.

در تهیه عرق چهل گیاه از گیاهان دارویی مانند زوفا، زردچوبه، رازیانه و ختمی استفاده می شود که برای تقویت معده و رفع ترشی معده که در نتیجه بد غذا خوردن، زیاد خوردن و یا عصبانیت هنگام غذاخوردن بوجود می آید، مفید است.

جمع بندی

در این بحث به معرفی کامل چهل گیاه و ترکیبات آن، خواص و فواید دمنوش و روغن چهل گیاه، میزان مصرف و موارد منع مصرف آن پرداخته شد. همچنین گفتیم که قوتو یا قاووتی که از چهل گیاه بدست می آید بسیار مفید است و به عنوان شیرینی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین درباره تاثیر عرقیات بر روی چاقی و لاغری بیان شد که نگاه طب سنتی در مورد اثر بخشی عرق چهل گیاه روی کاهش وزن و لاغری منفی است و تاثیر آن روی چاقی نیز توسط محققان تایید نشده است.