ابتدا تعریغی از واژه سنبوسه به همراه تاریخچه بیان می کنیم. ریشه کلمه سنبوسه از زبان فارسی گرفته شده است. این کلمه در ابتدا “سنبوسگ” بوده و طی زمان به “سنبوسه” تغییر شکل یافته است و در زبان عامیانه سمبوسه گفته می شود که اشتباه است. شکل مشابه این واژه به زبان هایی همچون فرانسوی، انگلیسی، عربی، هندی و دیگر زبان های جهان راه یافته است.
سنبوسه خوراکی است که با خمیر پهن شده تهیه شده و با گوشت کوبیده، سبزیجات، ادویه، پیاز پر شده و در روغن طبخ داده می شود. از آنجایی که با خمیر درست می شود نوعی پای (Pie) محسوب می شود.
سنبوسه ای که امروزه در میان ما رواج دارد از ایران به هند راه یافته و با تغییر شکل و مزه، از طریق شهرهای جنوبی وارد ایران و همچنین سایر شهرهای جهان شده است. سنبوسه در واقع خوراکی از خطه خراسان و خراسان جنوبی بوده که برای تهیه آش معروفی به نام “جوش پره” یا آش “جوشواره” استفاده می شده است؛ به این شکل که نخود کوبیده را همراه ادویه جات و پیاز خرد شده در لای خمیر می پیچیدند و فشار می دادند تا سفت وصاف شود و آن را در آب می پختند. این خوراک بسیار خوشمزه و خوش عطر است، به همین دلیل یک روز از سال، پنجم سپتامبر به عنوان روز جهانی سنبوسه نام گرفته است.
خرید ادویه
انواع سنبوسه
تنوع سنبوسه بسیار زیاد است و در هر شهر با مواد میانی متفاوت پر می شوند. از این رو تعدادی را نام برده و مختصر طرز تهیه را شرح می دهیم.
سنبوسه سیب زمینی
سنبوسه سیب زمینی
این سنبوسه، نوع سنتی سنبوسه است. در این سنبوسه از گوشت، مرغ، پنیر و… خبری نیست و غذا به صورت گیاهی تهیه می‌شود.
نکته ای که در تهیه این نوع سنبوسه وجود دارد، استفاده از فلفل به مقدار بسیار زیاد است؛ زیرا همان‌طور که می‌دانید غذا های هندی و جنوبی معمولا به تند بودن مشهورند.
مواد لازم برای پخت سنبوسه
- سیب زمینی 2 عدد
- تره و جعفری خرد شده هرکدام 2 قاشق غذاخوری
- نان لواش به مقدار لازم
- نمک و فلفل به مقدار لازم
دستور پخت سنبوسه
ابتدا سبزی ها را خرد کنید، سپس سیب زمینی ها را آب پز کرده و با گوشت کوب آنها را پوره کنید.
سپس همه ای این مواد را بعلاوه نمک و با هم مخلوط کنید.
در مرحله بعد، نوبت برش نان است که باید به شکل مشتطیل هایی با عرض 7cm باشد.
یک قاشق از مواد را روی یک برش از نان بگذارید، نان را به صورت مثلثی بپیچید.
سپس آنها را داخل روغن داغ انداخته و سرخ کنید.
برای گرفتن روغن اضافه سنبوسه ها انها راروی دستمال کاغذی قرار دهید.
نحوه پیچیدن سنبوسه
نحوه پیچیدن سنبوسه
2-سنبوسه مرغ و قارچ
سنبوسه مرغ و قارچ
سنبوسه مرغ و قارچ، سنبوسه ای بسیار خوش خوراک است. سنبوسه مرغ و قارچ نیز مانند بقیه سنبوسه ها باید در روغن سرخ شود؛ اما اگر به کالری غذا اهمیت می دهید می توانید آن را داخل فر قرار دهید.
مواد لازم برای پخت سنبوسه مرغ و قارچ
- نان لواش به مقدار لازم
- سینه مرغ 1 عدد
- قارچ خردشده 1 پیمانه
- فلفل دلمه‌ای و پیاز هر کدام 1 عدد
- جعفری نصف پیمانه
- پیازچه و تره نصف پیمانه
- زرده تخم مرغ 1 عدد
- نمک، فلفل، زردچوبه و فلفل قرمز به مقدار لازم
دستور پخت پخت سنبوسه مرغ و قارچ
برای درست کردن سنبوسه مرغ و قارچ اول سینه مرغ را آب پز کرده و ریش ریش یا خرد کنید.
سپس پیاز را رنده کرده و با زرد چوبه و فلفل قرمز تفت بدهید.
مرغ های پخته و خرد شده یا ریش ریش را به آن اضافه کنید.
و بعد قارچ خرد شده و فلفل دلمه خرد شده را به مرغ اضافه کنید و تفت دهید.
جعفری، پیازچه و تره خرد شده را نیز به مواد اضافه نمایید و اجازه بدهید تا مواد خوب پخته شوند.
3- سنبوسه پیتزایی
سنبوسه پیتزایی
سنبوسه پیتزایی، یکی از پرطرفدار ترین سنبوسه های امروزی است. علت این همه استقبال وجود پنیر در این سنبوسه است. در این نوع سنبوسه، مواد پیتزا را در خیمر یوفکا یا نان لواشی قرار می دهند.
مواد لازم برای سنبوسه پیتزایی
- گوشت چرخ کرده 200 گرم
- قارچ 500 گرم
- پیاز متوسط 1 عدد
- رب گوجه فرنگی 1 قاشق غذا خوری
- فلفل دلمه متوسط 1 عدد
- پنیر پیتزا 200 گرم
- پودر آویشن به مقدار لازم
- نمک، زردچوبه، فلفل به مقدار لازم
دستور پخت سنبوسه پیتزایی
ابتدا پیاز را ریز خرد کرده یا رنده کنید و در تابه با مقداری زرد چوبه و فلفل تفت دهید.
در مرحله بعد، گوشت چرخ کرده را به همراه پیاز تفت بدهید.
حرارت را کم کنید تا حدود 8 دقیقه گوشت حالت نیم پز شده و آب آن کشیده شود.
قارچ و فلفل دلمه را به صورت نگینی خرد کنید و به گوشت اضافه کنید.
بعد از تفت دادن مواد سنبوسه، نوبت اضافه کردن رب گوجه فرنگی است.
چند دقیقه دیگر باز همه مواد را با هم تفت دهید و در آخر، نمک و پودر آویشن را اضافه کنید.
آخرین مرحله در تهیه این سنبوسه، پیچیدن آن در نان یا خمیر ذکر شده است.
4- سنبوسه جنوبی
سنبوسه جنوبی
منظور از سنبوسه جنوبی در واقع همان سنبوسه سیب زمینی است. اما با این که در اکثر شهر ها سنبوسه در حال تهیه است، باز عهم برخی اعتقاد دارند که سنبوسه جنوب یا سنبوسه آبادانی دارای طعم دیگری است.
مواد لازم برای سنبوسه جنوبی
- نان لواش 1 بسته
- سیب زمینی پخته 2 عدد
- جعفری، نمک و فلفل به مقدار لازم
دستور پخت سنبوسه جنوبی
برای تهیه سنبوسه جنوبی ابتدا سیب زمینی ها را بپزید و بعد آنها را بکوبید
سپس جعفری خردشده، نمک و فلفل را به آن اضافه کنید.
برای پیچیدن نان سنبوسه ابتدا نان را به صورت مستطیل ببرید و گوشه چپ، مقداری از مواد سنبوسه را قرار دهید و به روش گفته شده بپیچید.
بعد از انجام این مراحل، نوبت سرخ کردن سنبوسه است.
تابه را روی حرارت ملایم و یکنواخت قرار دهید و مقداری روغن درون آن بریزید.
نکته: از آنجا که این غذا برای سرخ شدن روغن زیادی می برد، حرارت را کم کنید تا میزان روغن مصرفی را به حداقل رسانید.
5- سنبوسه گوشت در فر
سنبوسه گوشت در فر
یکی از پر طرفدار ترین انواع سنبوسه در ایران، سنبوسه گوشت است. این سنبوسه مانند سنبوسه سیب زمینی با استفاده از نان لواش، سیب زمینی، جعفری و ادویه جات تهیه می شود، اما به جز این مواد، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، قارچ، فلفل دلمه و رب گوجه فرنگی نیز درون آن وجود دارد.
در صورتی که غذا های سرخ کردنی برای شما مضر باشد، به جای سرخ کردن این سنبوسه یا هر نوع سنبوسه و پیراشکی دیگری، آن ها را داخل فر طبخ کنید.
مواد لازم سنبوسه گوشت در فر
- گوشت چرخ‌کرده 250 گرم
- سیب زمینی 2 عدد
- پیاز 1 عدد
- قارچ 200 گرم
- جعفری 3 قاشق غذا خوری
- رب گوجه فرنگی و آبلیمو به مقدار لازم
- نمک، فلفل، زردچوبه، تخم گشنیز به مقدار لازم
- فلفل دلمه 1 عدد
دستور پخت سنبوسه گوشت در فر
در اولین مرحله از تهیه سنبوسه گوشت، تهیه پیاز داغ است.
سپس سیب زمینی ها را به اندازه متوسط و به شکل نگینی ریز خرد کنید.
سیب زمینی های خرد شده را به پیاز اضافه کرده و تفت بدهید.
برای طعم دهی به مواد، از زردچوبه، تخم گشنیز و فلفل قرمز استفاده کنید.
در این مرحله، باید گوشت چرخ کرده را جهت تفت دادن، به مواد اضافه کنید.
و بعد فلفل دلمه‌ای را به شکل نگینی خرد کرده و به مواد اضافه کنید.
در این مرحله رب گوجه فرنگی را هم اضافه کرده و مواد را خوب تفت دهید.
چند قاشق جعفری ریز خرد شده را هم اضافه کنید و مخلوط کنید.
به مقدار ته استکان آب روی مواد ریخته و یک قاشق آبلیمو به آن اضافه کنید. بعد در تابه را ببندید تا مواد با هم مزه دار و پخته شوند.
6- سنبوسه پنیری با خمیر فیلو
سنبوسه پنیری با خمیر فیلو
از انواع دیگر سنبوسه می توان به سنبوسه پنیری با خمیر فیلو اشاره کرد. نوع پنیر استفاده شده در این نوع سنبوسه بسته به سلیقه افراد، می تواند متفاوت باشد. از جمله پنیر های استفاده شده در این سنبوسه، می توان پنیر پیتزا، موزارلا و یا پنیر خامه ای را نام برد. این سنبوسه دارای طرفداران زیادی است.
مواد لازم برای پخت سنبوسه پنیری با خمیر فیلو
- خمیر فیلو 22 ورق
- پنیر موزارلا 350 گرم
- پنیر خامه‌ای 100 گرم
- پنیر فتا 20 گرم
- آرد 2 قاشق غذا خوری
- آب 4 قاشق غذاخوری
- روغن سرخ کردنی به مقدار لازم
دستور پخت سنبوسه پنیری با خمیر فیلو
در ابتدا همه ی پنیر های موجود را خوب باهم مخلوط کنید. طوری که ترکیبی صاف به دست بیاورید.
سپس آرد و آب را با یکدیگر ترکیب کنید تا مخلوطی یکدست و غلیظ حاصل شود.
همه ی خمیر ها را در محیط باز نکنید زیرا خشک می شوند. یک ورق از خمیر فیلو را از وسط به دو نیم تقسیم کنید و لایه ها را پس از روغن مالی روی هم قرار دهید.
انتهای سمت راست خمیر را خیلی مرتب تا کنید..
بار دیگر، قسمت تا شده را در جهت مخالف تا کنید. باید نتیجه کارتان حالیت به شکل مخروط باشد. سعی کنید هیچ قسمت از این مخروط سوراخ نباشد.
به اندازه 2 قاشق غذا خوری مخلوط پنیر را داخل شکل به دست آمده از تا زدن نان، بریزید و خوب پهن کنید.
سعی کنید تا انتهای خمیر، رول کردن را ادامه دهید و سپس آخر آن را خوب با چسب بچسبانید.
این کار را تا انتها برای همه سنبوسه ها ادامه دهید. سنبوسه ها را تا زمان سرخ کردن در جای خنک قرار دهید.
نکته: سنبوسه پنیری را در روغن فراوان سرخ نکنید. همچنین 2 تا 3 دقیقه زمان برای سرخ کردن هر طرف خمیر کافی است.
