تخم شربتی دانه گیاهی معروف با اثرات سلامتی بالایی است. می توان گفت این دانه گیاهی همان تخم ریحان از نوع کوهی است؛ یعنی تخم ریحان کوهی را تخم شربتی گویند. البته در برخی کشورها با نام تخم ریحان شیرین نیز شناخته می شود. با شروع فصل گرما خوردن نوشیدنی ها با دانه های گیاهی مختلف رواج بیشتری پیدا می کند. چرا از بین همه دانه های گیاهی بهتر است با طرز تهیه تخم شربتی آشنا شوید و آن را انتخاب کنید؟ این روزها از خواص این دانه زیاد گفته می شود. این دانه گیاهی ظاهری سخت دارد و معمولا نمی توان آن را به صورت خام استفاده کرد. زمانی که در آب خیسانده می شود کمی ورم کرده و ظاهری ژلاتینی پیدا می کند.
برای اینکه با انواع طرز تهیه تخم شربتی به صورت اصولی و فواید مختلف آن برای بدن آشنا شوید تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
انواع کاربرد و طرز تهیه تخم شربتی
تخم شربتی با توجه به خواصی که دارد را می توان به صورت انواع مختلفی تهیه کرد. جالب است بدانید این دانه گیاهی شرقی در جهان غرب نیز طرفداران بسیاری دارد. در ادامه به انواع کاربرد و طرز تهیه تخم شربتی پرداخته می شود.
1. طرز تهیه تخم شربتی برای رفع عطش با گلاب؛
این روش یکی از بهترین، سالم ترین و ساده ترین روش های طرز تهیه تخم شربتی است. پس از شستشوی یک قاشق غذاخوری از این دانه گیاهی، آن را داخل یک پارچ متوسط ریخته، سپس پارچ را پر از آب کنید. به مقدار دلخواه گلاب داخل پارچ بریزید. حالا ترکیبات ساده به دست آمده را در یخچال نگهداری کنید و پس از گذشت دو ساعت قابل استفاده است. این روش برای افراد دیابتی، رفع عطش و جلوگیری از گرمازدگی در تابستان، بهترین روش است.
2. طرز تهیه تخم شربتی برای لاغری با آب گرم؛
ترکیب این دانه گیاهی با آب گرم، از انواع طرز تهیه تخم شربتی برای کاهش وزن است. بعد از این که یک تا دو قاشق چایخوری از این دانه گیاهی را شستشو دادید، آن را در یک فنجان پر از آب گرم خیس کنید. بعد از گذشت پانزده دقیقه آن را مصرف کنید.
3. طرز تهیه شربت تخم شربتی با عسل؛
شربت تخم شربتی با عسل یکی از مرسوم ترین روش های طرز تهیه تخم شربتی در ایران است. این روش برای پذیرایی از مهمان و انرژی زایی کاربرد دارد. برای تهیه یک لیوان از این شربت به مواد زیر احتیاج است:
- یک قاشق چایخوری تخم شربتی،
- یک لیوان آب سرد؛
- دو قاشق مرباخوری عسل؛
- به مقدار دلخواه آب لیموی تازه؛
ابتدا دو قاشق مرباخوری عسل را در مقداری آب داغ حل کنید. حالا یک قاشق چایخوری تخم شربتی شسته شده را به آن اضافه کنید. آب لیموی تازه را نیز اضافه کرده و لیوان را پر از آب سرد کنید. می توانید آن را به مدت حداقل نیم ساعت در یخچال بگذارید تا خنک شود یا به وسیله غالب یخ، آن را خنک کنید. برای تزیین شربت تخم شربتی از برگ های نعناع استفاده کنید. البته به جای آب لیموی تازه می توانید از گلاب نیز استفاده کنید. انتخاب گلاب یا آب لیموی تازه بستگی به ذائقه و علاقه شما دارد.
4. طرز تهیه مربای تخم شربتی؛
مربای تخم شربتی یکی از انواع طرز تهیه تخم شربتی است. البته بهتر است بگوییم ترکیب تخم شربتی با انواع مربا به لعاب دار شدن و غنی شدن مربای موردنظر کمک شایانی می کند. شما می توانید در تهیه انواع مربا مانند مربای آلبالو و توت فرنگی از این دانه گیاهی استفاده کنید. هنگامی که 5 دقیقه به لحظات پایانی پخت مربا مانده است، دانه های شسته شده تخم شربتی را به آن اضافه کنید. بعد از اینکه سرد شد، مربا حالت لعابی و ژلاتینی بیشتری به خود می گیرد. پس از سرد شدن آن را در یخچال نگهداری کنید. تهیه مربا با اضافه کردن این دانه گیاهی با امگا 3 غنی شده و به خاصیت مربا اضافه می کند. جالب است بدانید کاربرد این روش برای جلوگیری از کپک زدن زودهنگام مربا بسیار مؤثر است.
5. انواع دیگر کاربرد و طرز تهیه تخم شربتی؛
انواع دیگر کاربرد و طرز تهیه تخم شربتی بسیار است. در قسمت های قبلی به نمونه های رایج آن در ایران اشاره شد. در برخی کشورها در وعده های صبحانه خود با درست کردن معجون هایی حاوی تخم شربتی از خواص آن در طول روز بهره می برند. برخی دیگر نیز برای لعاب دار کردن سوپ از این دانه گیاهی استفاده می کنند. در تهیه ژله نیز از این دانه گیاهی استفاده می شود. هرچند به تازگی این دانه گیاهی به فالوده های ایرانی نیز راه پیدا کرده است؛ اما با توجه به اینکه تخم شربتی به دلیل اینکه لزج و لعاب دار می شود موردپسند همه افراد نیست، باید در منوی کافی شاپ ها نام تخم شربتی در ترکیبات مورداستفاده آورده شود.
طرز شستن تخم شربتی
قبل از اینکه به انواع طرز تهیه تخم شربتی پرداخت باید آن را شست. بهتر است تخم شربتی موردنظر را در یک پارچ ریخت و آن را پر از آب کرد. بعد از گذشت 10 دقیقه، برخی ضایعات مانند برگهای ریز سبزرنگ و دانه های سبک بالای آب را تخلیه می کنیم. این روش شستشو برای تخم شربتی هایی که به عنوان تمیز شده خریداری می کنیم، کفایت می کند؛ اما اگر بخواهیم مطمئن شویم که دیگر هیچ خاشاکی نیز در آن وجود ندارد، بهتر است پس از اینکه آب روی آن را ریختیم، تخم شربتی های ورم کرده را به یک ظرف دیگر انتقال داده و ته آن را اگر خاک و خاشاکی هست، دور بریزیم. این روش را می توان دو تا سه بار تکرار کرد.
خواص و فواید تخم شربتی
تخم شربتی دارای خواص و فواید بسیاری است. برخی از خواص آن در ادامه آمده است.
1. خواص تخم شربتی در کنترل دیابت نوع دوم؛
به دلیل اینکه این دانه گیاهی حاوی مقداری چربی امگا 3 است، متابولیسم بدن را کند کرده و تبدیل کربوهیدرات ها به گلوکز را کنترل می کند. در تحقیقات آمده است که طرز تهیه تخم شربتی به روش اول یعنی ترکیب با گلاب برای بیماران دیابتی نوع دوم مفید است.
2. خواص تخم شربتی برای لاغری و کاهش وزن؛
دانه های تخم شربتی غنی از اسید آلفالینولنیک به دلیل مزایای کاهش وزن شناخته می شوند. از آنجا که این دانه گیاهی پر از فیبر بوده، برای مدت طولانی شما را سیر نگه می دارد، از ولع و مصرف ناخواسته جلوگیری می کند. طرز تهیه تخم شربتی به روش دوم یعنی با آب گرم برای لاغری بسیار مفید است. البته شربت عسل آن در این زمینه نیز به دلیل مقوی بودن، مفید خواهد بود.
3. خواص تخم شربتی در رفع یبوست و نفخ شکم؛
دانه های تخم شربتی با تنظیم حرکات نرم روده، بدن را سم زدایی می کنند. این ماده حاوی یک روغن فرار است که به تخلیه گاز دستگاه گوارش کمک کرده و به عنوان پاک کننده معده عمل می کند.
4. خواص تخم شربتی در درمان معده اسیدی و سوزش معده؛
تخم شربتی به خنثی سازی اثر اسیدی HCL در بدن کمک می کند. این دانه گیاهی می تواند اسیدیته و سوزش معده را تسکین دهد. از آنجا که دانه ها پس از خیساندن در آب مصرف می شوند، محتوای آب به تسکین مخاط معده کمک می کند و به نوبه خود احساس سوزش معده را تسکین می دهد. طرز تهیه تخم شربتی با انواع روش گفته شده، به خصوص با روش اول یعنی ترکیب با گلاب برای این منظور مفید واقع می شود.
5. خواص تخم شربتی برای پوست و مو؛
با افزودن تخم شربتی آسیاب شده به روغن نارگیل و استفاده از آن بر روی نواحی آسیب دیده، مزایای این دانه گیاهی در درمان بیماری های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس نشان داده می شود. از طرف دیگر خوردن تخم شربتی به یکی از روش های طرز تهیه تخم شربتی به طور منظم به بدن شما کمک می کند تا کلاژن ترشح کند که برای تشکیل سلول های جدید پوست موردنیاز است.
همچنین ثابت شده است که دانه های تخم شربتی برای موهای سالم مفید است زیرا سرشار از آهن، ویتامین K و پروتئین موردنیاز برای موهای بلند و قوی است. خاصیت آنتی اکسیدانی این دانه به نفع پوست و موی شما است.
6. خواص تخم شربتی برای درمان سرماخوردگی، سرفه و تقویت سیستم ایمنی بدن؛
یکی دیگر از مزایای این دانه گیاهی خاصیت ضد اسپاسم آن است. این دانه ها باعث تسکین عضلات اسپاسمی می شوند و به آنها کمک می کنند تا آرام شوند. خاصیت ضد اسپاسم به کنترل سیاه سرفه نیز می انجامد. این دانه گیاهی، تقویت کننده سیستم ایمنی بدن نیز هست.
7. خواص تخم شربتی برای کبد؛
منیزیم، پتاسیم و آهن موجود در تخم شربتی موجب می شود به پاکسازی کبد کمک قابل توجهی کند. از طرف دیگر خاصیت آنتی اکسیدانی این دانه گیاهی موجب جلوگیری از سرطان کبد شده و در پاکسازی کبد نیز مؤثر است. طرز تهیه تخم شربتی با انواع مختلف آن برای این منظور مفید خواهد بود. البته برخی کارشناسان معتقد هستند ترکیب تخم شربتی با ترنجبین برای پاکسازی کبد مفیدتر است.
زمان مصرف تخمه شربتی
زمان مصرف تخمه شربتی با انواع کاربرد و طرز تهیه تخم شربتی بستگی دارد. البته برای مصرف شربت آن یا برای رفع عطش، زمان مصرف آن بستگی به خود فرد دارد. در ادامه به برخی از این موارد مهم پرداخته می شود.
زمان مصرف تخم شربتی برای لاغری؛
همان طور که گفته شد روش دوم از طرز تهیه تخم شربتی یعنی تهیه با آب گرم برای لاغری مفیدتر است. برای این منظور بهتر است تقریبا بیست دقیقه قبل از صرف غذا این دانه گیاهی استفاده شود. این گونه دانه حجیم شده تخم شربتی جلوی اشتهای فرد را گرفته و غذای کمتری مصرف می کند.
زمان مصرف تخم شربتی در ماه رمضان؛
برای اینگونه ایام بهتر است طرز تهیه تخم شربتی به یکی از روش های ترکیب با گلاب یا شربت عسل انجام شود. این دانه گیاهی بهتر است در زمان سحر و افطار مصرف نشود و در زمان بین سحر تا افطار استفاده شود تا در طول روز از تشنگی جلوگیری کند.
انواع تخم شربتی
تخم شربتی انواع ریز و درشت دارد. همان طور که گفته شد تخم شربتی همان تخم ریحان است اما از نوع کوهی. تخم شربتی درشت با تخم ریحان معمولا اشتباه گرفته می شود.
بیشتر افراد مایل هستند از تخم شربتی ریز استفاده کنند. به همین دلیل قیمت تخم شربتی ریز نسبت به تخم شربتی درشت بالاتر است.
طبع خاکشیر و تخم شربتی
طبع خاکشیر سرد و تر بوده و برای رفع گرمازدگی مؤثر است. این در حالی است که طبع تخم شربتی گرم و تر بوده و برای جلوگیری از گرمازدگی مؤثر است.
کالری تخم شربتی
در این قسمت به مقدار کالری موجود در یک قاشق غذاخوری معادل 13 گرم تخم شربتی پرداخته می شود.
- 60 کالری؛
- 5/2 گرم چربی کل؛
- 1240 میلی گرم امگا 3؛
- کربوهیدارتها 7 گرم؛
- فیبر رژیمی 7 گرم؛
- پروتئین 2 گرم؛
- کلسیم 15 درصد؛
- آهن 10 درصد؛
- منیزیم 10 درصد؛
- پتاسیم 10 درصد.
عوارض و مضرات تخم شربتی
اگر از انواع طرز تهیه تخم شربتی به مقدار محدود استفاده شود، عوارضی به دنبال نخواهند داشت. اگر می خواهید روزانه از این تخم گیاهی مصرف کنید بهتر است از عوارض و مضرات آن مطلع باشید.
- مصرف آن برای زنان باردار توصیه نمی شود زیرا سطح استروژن در بدن را کاهش می دهد.
- همراه داورهای رقیق کننده خون مانند آسپرین با احتیاط مصرف شود. تخم شربتی رقیق کننده خون است؛ بنابراین بهتر است از دو هفته قبل از عمل جراحی استفاده نشود.
- در برخی افراد باعث حالت تهوع و از دست دادن اشتها می شود.
- ممکن است در برخی افراد کاهش قند خون شدیدی را موجب شود، پس بهتر است افراد با فشارخون پایین و افرادی که نوسان قند خون دارند از تخم شربتی با احتیاط استفاده کنند.
- این دانه گیاهی برای کودکان و سالمندان به دلیل ضعف سیستم بلعیدن استفاده نشود.
کلام آخر
ما در سایت ادویه جات حاج محمد جلالی تلاش نمودیم تا تمامی موارد مهم در رابطه با طرز تهیه تخم شربتی در خانه برای شما عزیزان بازگو نماییم، همچنین اگر سئوالی در این باره دارید حتما در قسمت نظرات سایت از ما بپرسید. شما عزیزان می توانید برای خرید انواع چاشنی غذا و ادویه جات ترکیبی از طریق سایت ادویه جات حاج محمد جلالی اقدام به خرید فرمایید.